Μια από τις πρώτες συνταγές στις οποίες εντρυφεί κάποιος αρχάριος στη μαγειρική είναι τα μακαρόνια με σάλτσα ντομάτας, όπου συνήθως επενδύουμε στο συνδυασμό από ντομάτα (φρέσκια ή κονσέρβα), σκόρδο, βασιλικό και φυσικά αλατοπίπερο. Όμως η σάλτσα ντομάτας είναι ο χαμαιλέοντας του κόσμου της σάλτσας, καθώς με τις κατάλληλες προσθαφαιρέσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ένα τεράστιο εύρος συνταγών.
Ακολουθούν λοιπόν πέντε προσεγγίσεις, που θα σε εμπνεύσουν, με αφετηρία μια «ταπεινή» σάλτσα ντομάτας, να κάνεις θαύματα στην κουζίνα σου!
Προσέγγιση Νο1: Η μινιμαλιστική
Όταν τα ντουλάπια της κουζίνας μας είναι σχεδόν άδεια, φτιάχνουμε μια σάλτσα ντομάτας με τα βασικά: για παράδειγμα, ντοματάκια κονσέρβας, λίγο λιωμένο σκόρδο και λίγο (περισσότερο) ελαιόλαδο. Δεν κάνουμε τσιγκουνιές, φυσικά, σε αλάτι. Πάνω σε αυτή τη γενική ιδέα μπορούμε να βασιστούμε για να δοκιμάσουμε τις παρακάτω τροποποιήσεις. Έχοντα κατά νου ότι η μίνιμαλ σάλτσα ντομάτας ταιριάζει ιδιαίτερα σε πιάτα με ζυμαρικά, ειδικά στην τρικολόρε εκδοχή τους.
-Αντικαθιστούμε το σκόρδο με κρεμμύδι, με φρέσκο κρεμμυδάκι ή ακόμα και μάραθο.
-Αντικαθιστούμε το ελαιόλαδο με κάποια άλλη λιπαρή ουσία, όπως βούτυρο ζωικής προέλευσης, ή ακόμα και με λίπος από μπέικον!
Προσέγγιση Νο2: Η πληθωρική
Αντί να περιοριστούμε σε λίγα και επιλεγμένα υλικά, ρίχνουμε τα πάντα στη σάλτσα ντομάτας μας! Ακόμα και φαινομενικά ετερόκλητα μεταξύ τους συστατικά. Σε αυτή τη φιλοσοφία, για παράδειγμα, βασίζεται η Puttanesca, που παντρεύει σκόρδο, αντζούγιες, κάππαρη, ελιές και τσίλι! Μια πληθωρική κόκκινη σάλτσα δεν ταιριάζει μόνο με ζυμαρικά (παρόλο που η Puttanesca συνήθως πηγαίνει πακέτο με τα σπαγγέτι), αλλά και με συνταγές λαχανικών, όπως με μια φασολάδα ή με κουνουπίδι ψητό στο φούρνο. Μερικές τροποποιήσεις που επιδέχεται;
-Αντί να λιώσουμε το σκόρδο, το κόβουμε σε χοντρές φέτες, δίνοντας έτσι μεγαλύτερη ποικιλία στις υφές που συνυπάρχουν στη σάλτσα μας. Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε ολόκληρη τη σκελίδα, σοταρισμένη, στην κόκκινη σάλτσα μας.
-Πειραματιζόμαστε και με άλλα ψάρια εκτός από τις αντζούγιες. Όπως είναι οι σαρδέλες, ο σολομός ή ο τόνος. Δεν μας ξενίζει ο συνδυασμός ντομάτας με ψάρι, άλλωστε έτσι τρώμε και το πλακί στο φούρνο.
-Βρίσκουμε αντικαταστάτες για τις ελιές ή την κάππαρη. Οτιδήποτε παστό ή τουρσί μπορεί να κάνει μια χαρά τη δουλειά του σε αυτή την περίπτωση. Μπορούμε, για παράδειγμα, να ποντάρουμε σε καρότα τουρσί ή σε καπαρόφυλλα.
-Αντικαθιστούμε την πιπερίτσα τσίλι με κάποιο άλλο πικάντικο υλικό. Όπως με αποξηραμένες νιφάδες μπούκοβο. Ή με μία ιδέα από την καυτερή ανατολίτικη σάλτσα χαρίσα.
Προσέγγιση Νο3: Η κρεμώδης
Το πάντρεμα της ντομάτας με κρέμα γάλακτος και λίγο αλκοόλ, όπως είναι η βότκα, δίνει κρεμώδη υφή στη σάλτσα και ταυτόχρονα τονίζει τη γεύση της ντομάτας. Ταιριάζει σε ζυμαρικά, αλλά και σε μαγειρευτό κρέας. Ποια «πειράματα» μπορούμε να κάνουμε;
-Αντικαθιστούμε τη βότκα με κάποιο άλλο ποτό, με λιγότερο ουδέτερη γεύση. Όπως με το αγαπημένο μας κόκκινο κρασί ή, αν νιώθουμε τολμηροί, με λίγο ουίσκι.
-Αντί για κρέμα γάλακτος, χρησιμοποιούμε κάποιο τυρί κρέμα, όπως η ρικότα ή το τυρί τύπου Φιλαδέλφεια.
Προσέγγιση Νο4: Η πηχτή
Όσο πιο πηχτή είναι μια σάλτσα ντομάτας, τόσο πιο έντονη γεύση έχει. Γι’ αυτό άλλωστε οι λιαστές ντομάτες, που έχουν στερηθεί την υγρασία τους, απογειώνουν τις σαλάτες και τις μακαρονάδες μας. Μια καλή ιδέα για να εκμεταλλευτούμε αυτή την ιδιότητά της είναι φτιάχνοντας την περίφημη Arrabbiata, που συνοδεύει τέλεια ένα πιάτο ζυμαρικών. Πώς λοιπόν θα αυξήσεις την πυκνότητα μιας κόκκινης σάλτσας, εκτοξεύοντας τη γεύση της;
-Βάλε τη να σιγοβράσει στο φούρνο, ανακατεύοντάς τη ανά διαστήματα. Αυτή η διαδικασία θα σου πάρει ώρες, οπότε άφησέ την καλύτερα για ένα «χαλαρό» Σαββατοκύριακο παρά για ένα πολυάσχολο βράδυ καθημερινής.
-Άφησέ τη να βράσει μαζί με τα ζυμαρικά για λίγο. Αρχικά βάλε τα ζυμαρικά σου να βράσουν για ελάχιστο χρόνο σε άφθονο αλατισμένο νερό και κράτησε λίγο από το νερό τους, αυτόν το τόσο πλούσιο σε άμυλο θησαυρό, για να ολοκληρώσεις το βράσιμό τους μαζί με την κόκκινη σάλτσα. Το αποτέλεσμα θα είναι ένα γενναιόδωρο σε πυκνότητα και γεύση πιάτο.
Προσέγγιση Νο5: Η κρεατοφαγική
Το κρέας χαρίζει στη σάλτσα το απαραίτητο λίπος που εξισορροπεί την οξύτητα της ντομάτας, ενώ ταυτόχρονα την εφοδιάζει με πρωτεΐνη. Ποιες είναι οι επιλογές σου όμως, όταν σκέφτεσαι να συνδυάσεις κόκκινη σάλτσα και κρέας;
-Κιμάς. Είτε προέρχεται από χοιρινό, μοσχάρι ή κοτόπουλο, απλώνεται και μαγειρεύεται ομοιόμορφα μέσα στη σάλτσα ντομάτας για να συνοδεύσει ένα πιάτο ζυμαρικών ή μια άλλη συνταγή όπως είναι ο μουσακάς.
-Αλλαντικά. Το μπέικον, το ζαμπόν και το προσούτο είναι μερικά μόνο από τα υλικά που τα βρίσκουν με μια σάλτσα ντομάτας, ψιλοκομμένα, σε κύβους ή λεπτές φέτες. Για έξτρα γεύση, μπορείς να τα τσιγαρίσεις προτού τα προσθέσεις στη σάλτσα.
-Λουκάνικο. Είτε είναι χωριάτικο είτε Φρανκφούρτης, συνομιλεί με την ντομάτα πάνω σε ταλιατέλες, χυλοπίτες, αλλά και σε λαζάνια φούρνου.
-Κεφτεδάκια. Τηγάνισέ τα για λίγο και μετά πρόσθεσέ τα σε μια σάλτσα ντομάτας, που θα χρησιμοποιήσεις στη συνέχεια σε μια συνταγή κατσαρόλας ή φούρνου. Μπορείς επίσης να παντρέψεις τον κιμά με κύμινο για να φτιάξεις τα περίφημα και πολυαγαπημένα σμυρνέικα σουτζουκάκια.
-Αποφάγια από το χτεσινό γεύμα. Κομματάκια ψητού κοτόπουλου ή χοιρινού, που περίσσεψαν από το μπάρμπεκιου της προηγούμενης ημέρας, μπορούν άνετα να βρουν τη θέση τους σε μια κόκκινη σάλτσα για μακαρόνια ή ρύζι.
Γενικό tip: Μία πρέζα ζάχαρη στη σάλτσα της ντομάτας θα μειώσει την οξύτητά της και θα την κάνει ευχάριστα γλυκιά για τον ουρανίσκο σου.