Είναι περισσότερο γνωστή για το nightlife, τα άπειρα bar, club και καταστήματα κορυφαίων στον κόσμο brands που στριμώχνονται στα δρομάκια, για τις πανέμορφες παραλίες της, τους εγχώριους και διεθνείς celebrities που την επιλέγουν για τις διακοπές τους όλο το χρόνο, για τα φοιτητικά πάρτι όπου το αλκοόλ και τα επιφωνήματα «Μύκονοοοοος» υπάρχουν σε αφθονία.
Αν, όμως, θες να είσαι περισσότερο ταξιδευτής από τουρίστας, οφείλεις να αναζητήσεις και την άλλη πλευρά της Μυκόνου. Την πλευρά που δεν φωτίζουν τα φώτα από τις κάμερες και τα φλας, που μπορεί να μη βρίσκει το δρόμο της για τα posts στο instagram διάσημων και μη, αλλά που είναι εκεί και περιμένει να την ανακαλύψεις.
Ας ξεκινήσουμε με το φαγητό. Στη Μύκονο θα βρεις εστιατόρια που σερβίρουν όλων των ειδών τις κουζίνες, αν προσέξεις όμως θα δεις ότι σε πολλά πιάτα βρίσκουν τη θέση τους τα παραδοσιακά προϊόντα του νησιού. Ποια είναι αυτά;
Τα πιο γνωστά είναι τα τυροκομικά και τα αλλαντικά:
η λούζα, που φτιάχνεται από ντόπιο χοιρινό. Είναι το κορυφαίο μυκονιάτικο προϊόν και θα το βρεις σε πολλές παραλλαγές. Γίνεται με κομμάτια από το καλύτερο φιλέτο που μένουν σε αλάτι για μία μέρα, και αφού αρωματιστούν με θρούμπι, ρίγανη και αλάτι μένουν στον ήλιο να στεγνώσουν και να ψηθούν. Όταν φτιάχνεται από ψαρονέφρι λέγεται «μπούμπουλο» ή μικρή λούζα. Ο καλύτερος τρόπος να φας λούζα είναι σε πολύ λεπτές φέτες.
τα λουκάνικα, από τα καλύτερα μυκονιάτικα εδέσματα, φτιάχνονται με χοιρινό κρέας χωρίς λίπη, αρωματισμένο με πιπέρια και ρίγανη.
η κοπανιστή, το πιο διάσημο τυρί του νησιού, φτιάχνεται με αιγοπρόβειο γάλα που πήζει με φυσική πητιά και αφήνεται να ωριμάζει αρκετούς μήνες, ενώ καθώς ζυμώνεται προστίθεται και άλλο τυρί. Είναι υφή του είναι κοκκώδης και η γεύση του ιδιαίτερη, πικάντικη και καυτερή.
η τυροβολιά, ένα λευκό και μαλακό τυρί που πρωταγωνιστεί στις περισσότερες μυκονιάτικες πίτες, όπως τη μελόπιτα και την κρεμμυδόπιτα. Είναι φρέσκο τυρί, που βγαίνει από τα πρώτα στάδια επεξεργασίας της κοπανιστής, αλλά δεν είναι πικάντικο.
το ξινότυρο, που είναι η κλασική ξινομυζήθρα Mykonos style!Μένει περισσότερη ώρα στον ήλιο για αυτό είναι σχετικά πιο σκληρή. Έχει ωραίο άρωμα και συνοδεύει εξαιρετικά ζυμαρικά και κόκκινες σάλτσες.
Μπορείτε να τα βρείτε στο Τυροκομείο Μυκόνου (Άνω Μερά, 22890-71813) και στα κρεοπωλεία του Μαδούπα(22890-22250), του Μενάγια(22890-28626) και του Μαρκαρά (22890-24033).
Άρτος…και θεάματα
Άλλος ένας εξαιρετικός «πρέσβης» της αυθεντικής μυκονιάτικης γεύσης είναι τα κρίθινα παξιμάδια, οι διπυρήτες όπως είναι γνωστοί, που συνόδευαν για χρόνια Έλληνες και ξένους ναυτικούς, αφού αντέχουν στο χρόνο χωρίς να χάνουν τη γεύση τους.
Αν μάλιστα συνδυαστεί ο διπυρήτης άρτος με την κοπανιστή, φτιάχνεται ο περίφημος μυκονιάτικος μεζές «μόστρα». Κάτι ανάλογο με τον κρητικό ντάκο, φτιάχνεται με κρίθινο παξιμάδι, βρεγμένο με τη σωστή ποσότητα νερού, λιωμένη ντομάτα και κοπανιστή, ενώ για τη γαρνιτούρα αρκεί λίγο ελαιόλαδο, ρίγανη και κάππαρη!
Στους ντόπιους φούρνους, εκτός από διπυρήτες, θα βρεις ακόμα το πρωτοφούρνι, ένα ψωμί που μοιάζει με την γνωστή λαγάνα, την κουβαρωτή, ένα βαρύ ζυμωτό ψωμί που φτιάχνεται με διάφορα άλευρα αλλά συνήθως κυρίαρχο το κρίθινο, μοστράκια, παξιμαδάκια δηλαδή έτοιμα για να φτιάξεις την σαλάτα που αναφέραμε πριν και διάφορες κουλούρες, με σταφίδα, ταχίνι, κλπ.
Αν θες να δεις ένα κομμάτι της αυθεντικής ιστορίας της Μυκόνου και παράλληλα να δοκιμάσεις αλλά και να δεις πως φτιάχνονται όλα αυτά τα καλούδια, ανακάλυψε οπωσδήποτε το Φούρνο του Γιώρα, κρυμμένο στα σοκάκια της Χώρας. Μπορεί από έξω να μην μοιάζει με φούρνο αλλά σίγουρα αν αφεθείς θα σε καθοδηγήσει η μύτη σου από τα φρεσκοψημμένα ψωμιά, που μόλις βγαίνουν από τον ξυλόφουρνο! Είναι ο αρχαιότερος εν ενεργεία φούρνος του νησιού, αφού λέγεται ότι λειτουργεί από το 17ο αιώνα, και τα πάντα εδώ έχουν μείνει σχεδόν ίδια εδώ και 2 γενιές, με μοναδική προσθήκη των τελευταίων ετών ένα καφενεδάκι για να ξαποσταίνουν οι επισκέπτες.
Γλυκά
Τ, τις μελόπιτες, τα τσιμπητά, και «γριές τηγανητές» ή κατσόγριες που μοιάζουν με τηγανίτες!
Χαρακτηριστικό γλυκό σε όλες τις Κυκλάδες, τα μυκονιάτικα αμυγδαλωτά είναι ψητά, μοιάζουν με κουραμπιέδες και φτιάχνονται με αλεσμένο αμύγδαλο, αυγά, ζάχαρη και έχουν έντονο άρωμα πικραμύγδαλου. Σκληρά από έξω και ζουμερά από μέσα, είναι το καλύτερο γλυκό για εκείνη την ώρα που νιώθεις ότι το ζάχαρο σου έχει πέσει στα «πατώματα». Πολύ γνωστά είναι αυτά του Σκαρόπουλου στην Αργύραινα, όπου φτιάχνονται από το 1921!
Τα τσιμπητά και τα ραφιόλια φτιάχνονται με μέλι, πορτοκάλι και κανέλα που συνοδεύουν κάποιο από τα παραδοσιακά τυριά του νησιού, όπως η τυροβολιά, και όλο αυτό ντύνεται σε ζύμη που τηγανίζεται. Μοιάζουν λίγο με τα λυχναράκια της Σαντορίνης ή τα μυζηθροπιτάκια της Κρήτης.
Γνωστό ζαχαροπλαστείο είναι το Κυκλάμινο, όπου θα βρεις και καλαθάκια, μικρά ταρτάκια με γέμιση αμυγδάλου, που είναι ένα ακόμα παραδοσιακό μυκονιάτικο γλυκό.
Εκεί που οι παραδοσιακές γεύσεις συναντούν το σήμερα, είναι στο παγωτατζίδικο-ζαχαροπλαστείο Dolce Casa, του Νίκου Κουκιάσα και της Μαργαρίτας Τσακιρίδη, όπου θα δοκιμάσεις διάφορες περίεργες γεύσεις παγωτού, όπως με wasabi ή φέτα, αλλά και παγωτό αμυγδαλωτό, παγωτό μελόπιτα με τυροβολιά και παγωτό κοπανιστή! Όλα τα παγωτά είναι «ημέρας» και φτιάχνονται με βάση το ελληνικό φρέσκο γάλα και αγνά υλικά.
Στα πιάτα των Μυκονιατών θα βρεις, επίσης, από κυνήγι μέχρι θαλασσινά, όπως οι πατελίδες και οι χουχουλιάνοι, τα σαλιγκάρια της θάλασσας, αλλά και όλων των ειδών τα χόρτα, όπως πορ(ι)χίδες, απορίχια, αλεντρίδες, ζοχοί. Απολαμβάνουν επίσης διάφορα είδη μαν ιταριών, όπως οι αμανίτες, οι βωλίτες, οι μοσχαμανίτες και οι λορδομανίτες στο τηγάνι. Χαρακτηριστικά πιάτα είναι ακόμα το αρνάκι με προβάσια (μαλακό χόρτο που φυτρώνει κοντά στη θάλασσα), απορίχια ή λαρδί με κουκιά, καραβόλοι και χουχουλιοί (είδη σαλιγκαριών) με κρεμμύδια ή πιλάφι, μαραθοκεφτέδες, κ.ά.
Μην ξεχάσεις να πιείς, σε ένα διάλειμμα από σφηνάκια, cocktails και ποτά, ντόπιο φλισκούνι, δυόσμο και φασκόμηλο, το μυρωδάτο μυκονιάτικο κρασί αλλά και τη γαλαχτιά, ένα ρόφημα που φτιάχνεται με τυροβολιά και νερό και μοιάζει με το αριάνι!
Μία καλή εικόνα για την γαστρονομία της Μυκόνου θα πάρεις από τη σελίδα της Λέσχης Γαστρονομίας Μυκόνου (από όπου και οι φωτογραφίες του ξινότυρου, της μελόπιτας και των τηγανητών γριών).
Καλό ταξίδι!